تفاوت بین ولت آمپر و وات چیست؟

اگر بخواهیم راجع به تفاوت ولت و وات صحبت کنیم، هر دوی اینها، واحدهای اندازه گیری توان الکتریکی هستند؛ وات به توان حقیقی اشاره میکند و ولت آمپر به توان ظاهری. بیان توان الکتریکی دستگاههای برقی با یک یا بعضاً هر دوی این واحدها ست که  در ادامه به توضیح بیشتر مطلب میپردازیم.

 

وات چیست؟

توانی است که کار انجام میدهد یا گرما تولید میکند یا به عبارت بهتر نرخ تولید یا مصرف انرژی است. به بیان فنی، نرخ یک جول انرژی در یک ثانیه را یک وات میگویند. شما به شرکت برق، بهای مصرفیتان را بر حسب میزان توان در واحدی از زمان که به طور معمول یک ساعت است پرداخت میکنید. مثلاً اگر لامپی صد وات را ده ساعت روشن بگذارید توان مصرفی شما برای اداره برق معادل یک کیلو وات ساعت میشود.

توان واقعی برای مدارهای با جریان ثابت (مثلاً مداری که از یک باطری تغذیه میکند) خیلی ساده از حاصلضرب ولتاژ در جریان به دست میآید.

P = V x I

اما در مداری که از ولتاژی سینوسی تغذیه میکند مثل برق شهری، قضیه متفاوت میشود زیرا که در هر لحظه از زمان ولتاژ تغییر میکند و طبیعتاً توان ایجادی هم کم و زیاد خواهد شد. ولی آیا نمیتوان مثل محاسبه معدل نمرات یک فرد به محاسبه معدل یا ولتاژ متوسط پرداخت و در نتیجه توان متوسط را محاسبه کرد؟

پاسخ مثبت است. در واقع عدد ۲۲۰ ولت یا ۱۱۰ ولتی که برای برق شهری میشنوید همان میزان متوسط ولتاژ هست که در یک دوره تناوبی از سیگنال سینوسی به دست آمده است. بنابراین برای مدار، با ولتاژ تناوبی به مفاهیم ولتاژ متوسط و حداکثری توجه داشته باشید.

 

ولت آمپر چیست؟

بیانی ساده تر برای محاسبه جریان مصرفی و یعنی توان مصرفی است. خیلی ساده از حاصلضرب جریان در ولتاژ به دست میآید و برای یک مدار با تغذیه باطری اساساً هیچ تفاوتی ما بین این حاصلضرب و توان به وات وجود ندارد.

برای مدار تناوبی یا تغذیه با برق شهر هم از حاصلضرب ولتاژ مؤثر در جریان مؤثر به دست میآید.(همان مقادیر متوسط، البته تعبیر مقدار متوسط برای ساده سازی فهم مطلب بیان شده است ولی به لحاظ فنی مقدار مؤثر عبارت بهتری است.)

VA = Vrms x Irms

برای بارهای اهمی، بین ولتاژ متناوب اعمالی و جریان جاری در مدار اختلاف فازی وجود ندارد بنابراین اختلافی بین حاصلضرب ولتاژ در جریان با آنچه که در عمل اتفاق میافتد به عنوان توان مصرفی وجود ندارد.

بار اهمی مثل یک لامپ تنگستن.

اما وقتی شما یک موتور الکتریکی را روشن میکنید، به دلیل آنکه سیم پیچ موجود درآن بلافاصله اجازه عبور جریان را نمیدهد یک اختلاف فازی بین ولتاژ و جریان ایجاد میشود یعنی برای لحظه هایی کوتاه حتی با وجود ولتاژ، هیچ جریانی از مدار عبور نمیکند که این موضوع به تناوب تکرار هم میشود. یعنی توان واقعی مصرف شده که میزان انرژی در واحد زمان است کمتر از حاصلضرب ولتاژ در جریان خواهد شد.

این تفاوت، با فاکتور توان روی این قبیل دستگاهها ذکر میشود که برابر است با نسبت بین توان واقعی و ظاهری و همیشه عددی است بین ۰ و ۱٫

کل این مطلب از منظر مصرف کننده و بار مصرفی بود، اما اینورتر یو پی اس به هنگام کار، یک تولید کننده برق به حساب میآید؛ اینجا ضریب توان حامل چه موضوعی است؟

توان یو پی اس به ولت آمپر بیان میشود و به این معناست که خروجی اینورتر آن قادر به تولید ولتاژ و اعمال جریانی مشخص هست اما همه این توان به مصرف کننده نمیرسد و مقداری از آن بواسطه مقاومت داخلی یو پی اس داخل خودش به هدر میرود. آنچه که در محاسبه یو پی اس استفاده میشود مجموع توان مصرف کننده است در برابر عدد ولت آمپر یو پی اس تقسیم بر ضریب توان آن.