تعمیر منابع تغذیه

تعمیر منابع تغذیه : منبع تغذیه مهم ترین و اصلی ترین بخش هر دستگاه الکتریکی و الکترونیکی میباشد.در این دستگاه ها اگر ولتاژ وجود نداشته ، یا نامناسب باشد ، قطعا دستگاه یا کار نمی کند یا عملکرد صحیحی نخواهد داشت. در تعمیر دستگاه های الکترونیکی همواره قبل از بررسی کردن بخش های مختلف دستگاه اولین بخشی که باید مورد بررسی قرار گیرد منبع تغذیه می باشد. این موضوع را همواره به یاد داشته باشید وسایل الکترونیکی بدون ولتاژ مناسب کار نخواهند کرد.

انواع مختلفی از منابع تغذیه وجود دارد ، که می توان به منبع تغذیه های نیم موج ، تمام موج و پل یکسو ساز را نام بردکه بر پایه ترانس می باشند و نیز باید منابع تغذیه بدون ترانس را نیز به آن ها اضافه کرد.

در دستگاه الکترونیکی ابتدایی ، ترانس بزرگی وجود داشته که ولتاژ های تغذیه مورد نیاز تمام قسمت های دستگاه را تولید می کرد ، اما امروز دستگاه های الکترونیکی فاقد ترانس تغذیه بوده و به صورت مستقیم با مدار های تغذیه ی AC  کار می کنند.

امروزه در دستگاه های الکترونیکی رو میزی ممکن است ترانس های کاهنده ی ولتاژ کوچکی را مشاهده کنید و در دستگاه های قابل حمل نیز سوکت خاصی برای اتصال به آداپتور وجود دارد که از آن طریق ولتاژ تغذیه دستگاه توسط آداپتور تامین می گردد.

 

 

یکسو سازی نیم موج :

در این روش در دو نیم سیکل فقط نیمی از ولتاژ AC  به صورت ولتاژ DC تولید می گردد. سیکل های نیم موج ۱۸۰ درجه اختلاف فاز دارند. روش یکسوسازی نیم موج در دستگاه های صنعتی بزرگی که فاقد ترانس می باشند مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش فقط از یک عدد دیود چند آمپری استفاده می شود و در اکثر اوقات از خازن فیلتر با ظرفیت بالا برای یکسوسازی نیم موج به کار می رود.

یکسوسازی تمام موج :

در این روش دو یا چهار دیود سیلیکونی مورد استفاده قرار می گیرد. برای حالت دو دیودی از ترانس با سر وسط استفاده می گردد هر یک از دیود ها به صورت یکی در میان  نیم سیکل از شکل موج AC را یکسو می کنند. در این روش تمام موج فرکانسی ریپل دوبرابر فرکانس ولتاژ ورودی است به همین دلیل فیلتر کردن هوم در مدار هایی که از یکسوسازی تمام موج استفاده می کنند آسان تر است.  در اکثر موارد روش  یکسو سازی تمام موج نسبت به نیم موج به خازن فیلتر کوچک تری نیاز است.

 

پل یکسوساز :

در این روش سیم پیچ ثانویه ترانس سر وسط ندارد. در مدار پل از چهار دیود سیلیکونی استفاده می شود. انتهای منفی (آند) دو دیود به نقطه زمین متصل می شود. دو دیود دیگر  نیز در خط تغذیه مثبت از قطب مثبت (کاتد) به یکدیگرمتصل می شوند. دیود های پل معمولا در یک پک قرار داشته و در مواردی که قطعه مورد نظر پیدا نشود می توان از دیود های جداگانه را مورد استفاده قرار داد.

 

تثبیت کننده های ولتاژ پایین :

در سیستم های الترونیکی کوچک ممکن است تثبیت کننده ی ولتاژی را مشاهده نکنید ، اما در سایر مدار ها از دیود یا ترانزیستور به عنوان تثبیت کننده ی ولتاژ استفاده می شود. در این مدارها ، ترانزیستور، دیود زنر و یا آی سی های بزرگ به عنوان تثبیت کننده ی ولتاژ مورد استفاده قرار می گیرند.

در دستگاه های پیچیده  گاهی از چندین ولتاژ متفاوت استفاده می گردد. بیش تر عیب های مربوط به تثبیت کننده های ولتاژ در اثر قطع شدگی ترانزیستور ها و دیود های زنر ایجاد می گردد که احتمالا بدنه ی دیود معیوب و نیز سوخته و سیاه می باشد. در صورت قطع شدن ترانزیستور تثبیت کننده ی ولتاژی در پایه ی امیتر آن وجود وجود نخواهد داشت وقتی ولتاژی به کلکتور ترانزیستور NPN اعمال شود اما در امیتر آن ولتاژی وجود نداشته باشد ، یعنی ترانزیستور سوخته و باید تعویض گردد.

در بسیاری از شاسی های صنعتی ولتاژ تثبیت شده ی آی سی خروجی افقی توسط یک آی سی بزرگ فراهم می شود. در این صورت وجود نشتی در ترانزیستور خروجی ویا ترانس برگشت افقی ، آی سی بزرگ تثبیت کننده ی ولتاژ آن را چندین بار بررسی کنید. ممکن است برای به دست آوردن ولتاژ های تغذیه ی ثانوی از سیم پیچ ثانویه ترانس برگشت ، نیز از ترانزیستور  یا دیود زنر برای تثبیت کردن ولتاژ استفاده شده باشد.

 

نقطه شروع عیب یابی :

در تمام محصولات الکترونیکی معیوب ، همواره ولتاژ خازن های فیلتر اصلی را اندازه گیری کنید. بیش تر تکنیسین های الکترونیک قبل از هر چیز ولتاژ تغذیه را آزمایش می کنند. اگر منبع تغذیه ولتاژ پایین درست عمل نکند هیچ بخش دیگری کار نخواهد کرد. مواردی مانند نشتی شدن دیود ها ، قطع شدگی در اولیه ترانس ، نشتی شدن خازن ها و تثبیت کننده های ولتاژ می توانند به از کارافتادگی منبه تغذیه منجر گردد.

 

نشتی شدن ترانزیستور یا آی سی تثبیت کننده ولتاژ ممکن است به کاهش ولتاژ DC خروجی منجر گردد اما در صورت قطع شدن ترانزیستور یا آی سی دیگر ، ولتاژی در خروجی وجود نخواهد داشت. نشتی شدن دیود زنری که به عنوان تثبیت کننده ی ولتاژ مورداستفاده می گیرد نیز ممکن است موجب کاهش ولتاژ DC خروجی گردد.

ترانزیستور های ممکن است نشتی یا قطع شوند اما دیود های زنر بیش تر دچار نشتی شده و بیش از حد داغ می گردند و در اطراف آن ها نیز علامت های سوختگی ایجاد می شود.

 

تعمیر یو پی اس را به ما بسپارید…